Voor zo'n 10.000 families in de Amerikaanse staat Indiana ben ik slecht... door en door slecht.
Ik maak niet alleen foto's, ik verdien er zelfs geld mee.
In de bijbel sprak God:
"Gij zult geen beeltenis van mij maken"
en dat is meteen voldoende voor de Amish om de fotografie te bannen.
Dus maakte ik in Amerika foto's van paarden... Vlaamse paarden dan nog wel.
Toen België onafhankelijk werd, wilde men een eigen Belgisch paardenras.
Het nieuwe België had in die tijd drie verschillende rassen: het Ardeense, de Brabander en het Vlaamse trekpaard.
Omdat men slechts één officieel ras wilde besloot men de drie soorten te kruisen tot één nieuw ras met de chauvinistische naam "Belgisch Trekpaard" dat eigenlijk werd vertaald uit het Franse 'Cheval de grand Trait' (waarmee de Fransen het Vlaamse trekpaard bedoelden).
Vanwege de Fransgezindheid van ons landje in die tijd was het belangrijk dat de benaming Vlaams trekpaard uit de annalen verdween.
Men richtte een stamboek in voor de nieuwe Belgische Trekpaarden en enkel zij die een officieel certificaat verkregen konden hun trouwe viervoeters nog exporteren of verkopen.
Het gevolg was dat waar voorheen Vlaamse paarden werden gekweekt men overstapte naar het kruisen van andere rassen om zo een minderwaardig maar Belgisch trekpaard te verkrijgen.
Het verkregen ras was kleiner en logger met veel meer vlees op het achterwerk.
Omdat ze nog het meest leken op de Brabanders, wordt ook vandaag het Belgische trekpaard nog dikwijls Brabants trekpaard genoemd. Zelfs brouwerij 'Palm' maakt gebruik van deze lieve massieve boerenknollen in haar reclamecampagnes.
Het Vlaamse trekpaard stierf een stille dood in Vlaanderen.
De Amish zijn, net als de Belgen, een koppig volkje dat zich in verschillende staten van Amerika heeft verspreid.
Deze oorspronkelijk uit Duitsland afkomstige groep leeft strikt volgens het geschreven woord van de bijbel en zweert zo goed als elke technische innovatie die hun het leven gemakkelijker zou maken af.
Het leven is een strijd en dat hoort ook zo te blijven.
Gemakzucht en genot worden afgezworen.
De Amish weigeren dan ook in directe verbinding te staan met de Amerikaanse maatschappij, voor hun het Sodom en Ghomorra van de bijbel.
In die bijbel gebied God zijn volgelingen het geloof te verkondigen. Wie herhaaldelijk bleef vasthouden aan andere ideologieën, zo sprak hij, moest gemeden worden.
Gelukkig voor het Vlaamse paard hebben de Amish dat ook gedaan.
De Amish waren immers arm en kregen de slechtste landbouwgronden. Om de harde bodem met de zware ploegen te kunnen doorklieven had men veel paardenkracht nodig.
Toen in België het Vlaamse paard plotseling moest verdwijnen, werden ze massaal opgekocht (tot 25.000 stuks per jaar) en door de armere Amish boeren naar Amerika gebracht.
Het Vlaamse paard verdween in België en kwam in Amerika terecht.
Terwijl bij de Amerikaanse boeren na de 2de wereldoorlog de paarden werden vervangen door tractors, ploegde de Amish boer verder met 'The horses coming from the low lands on the North Sea', in Amerika beter bekend "the Belgians" omdat destijds 'Belgian' stond vermeld op de douane papieren.
Toen na de onafhankelijkheid het Belgische trekpaard werd gekweekt, stopte de uitvoer naar Amerika.
Het kleinere en minder krachtige dier was niet meer geschikt voor het zware werk op de Amerikaanse velden en de Amerikanen hielden het hier voor bekeken wat paarden betrof.
Wie ooit een echt Vlaams paard in werkelijkheid heeft gezien, weet dat een mooi stukje Vlaams patrimonium, alle Brabanders ten spijt, in Amerika zit.
Het Vlaamse paard is groter, gespierder en mooier gebouwd. Bovendien spreken we hier van een zuiver ras en is er van inteelt of andere rasverzwakking geen sprake.
In 1993 komt Roger Talpe via een Belg in Canada op het spoor van een authentiek paardenras dat luisterde naar de naam "Belgian".
Talpe is smid van beroep en bezit logischerwijze een passie voor paarden.
Korte tijd later landt het eerste Vlaamse paard na 110 jaar ballingsschap in Zaventem.
Een krantenknipsel over die "Northfolk Duke", de Vlaamse hengst uit Canada, wekt de interesse van Marc Renders uit Lier, eigenaar van een kruidenkwekerij.
Renders kweekt allerlei bijzondere en natuurlijke planten die gretig aftrek vinden in hooggeplaatste restaurants. Naast de kruiden, levert hij ook eetbare bloemen en die combinatie maakt zijn kwekerij uniek in België.
Er werken een tiental mensen in zijn bedrijf.
Het paard dat hij ziet bij Talpe is voor hem een jongensdroom en spoedig reist ook hij af naar Canada en nadien naar Topeka.
Topeka ligt in de Amerikaanse staat Indiana en bevindt zich op ongeveer 250 km van de stad Chicago.
Hier heeft elk jaar de grootste paardenverkoop van gans Amerika plaats.
Talpe en Renders komen met 4 merries terug naar huis.
De wedergeboorte van het Vlaamse paard in België is begonnen maar de strijd om datzelfde Vlaamse paard ook als dusdanig te erkennen, gaat nu pas van start.
Het ministerie van Landbouw weigerde reeds tweemaal om het Vlaamse paard als ras te erkennen. In Amerika staat het Vlaamse paard immers bekend als 'Belgian' en alleen onder die naam wil men in België het paard registreren.
Enkel wanneer Marc Renders kan bewijzen dat bij elk uit Amerika geïmporteerd paard gedurende de meer dan 100 jaar alleen Vlaamse paarden in de stamboom voorkomen, zou men wel op een erkenning kunnen rekenen.
Door de officiële stamboeken van de 'Belgian Draft Horse Corporation of America' werden alle Vlaamse paarden die vanaf 1887 Amerika binnenkwamen geregistreerd. Hier spreekt men voor het eerst over de "Horses coming from the Low Lands on the North Sea" waarmee Renders voldoende bewijzen heeft.
Maar er is meer, veel meer...
Een artikel in het Belgische Staatsblad van 1906 vermeldt immers dat alle Belgische paarden die willen genieten van de speciale uitvoertaksen moeten toebehoren, wij citeren " aan het zuiver Vlaamsch, Brabantsch of Ardeensch ras, of voorkomt van de kruising dezer rassen onder elkander".
Lap, verwarring en paniek alom.
Het Belgische Trekpaard is geen zuiver ras, het Vlaamse wel.
Met 63 Vlaamse paarden in België is het nu goed mogelijk dat in het begin van '99 het Vlaamse paard als moederstamboek zal erkend worden waardoor het evenveel rechten zal krijgen als een ander ras en kan rekenen op financiële steun en betere invoerrechten.
Achteraan de enorme veilingzaal, waar morgen de echte paardenverkoop plaatsvindt, ligt het twee voetbalveld grote grasveld bezaaid met rommel gaande van tweedehands karrenwielen tot 5de hands tennisraketten.
Het ziet hier blauw van de Amish in hun traditionele kledingsdracht. De vrouwen zitten in de keuken.
Hier zijn de rolpatronen nog intact.
Er wordt duchtig geboden op allerlei rubbish dat in de verste verte niets met paarden te maken heeft.
Enkele Amish mannen met lange baarden staren gefascineerd naar één of ander modern werktuig uit de eerste wereldoorlog.
Achter in de stallen worden er voortdurend paarden aangevoerd.
Vanaf morgen worden er immers de eerste paarden verkocht in de grote zaal.
Vrijdag is het Belgian dag. Er zullen dit jaar zo'n 1400 Vlaamse paarden van eigenaar veranderen.
Hier in Amerika ben ik voor de meeste mensen een paard.
Men is er zich nauwelijks van bewust dat er in België ook zoiets als mensen lopen.
"You're from Belgium? Unbelievable! You're a Belgian".
"Haha.
"
Nog nooit zag ik zoveel publiciteit voor de Belgen. Op trucks, stoelen, tenten, huizen en opleggers, overal vind je de Belgians.
België is hier even bekend als de mondmaat van Monica Lewinsky.
Lopend tussen de verrotte karrenwielen heb ik tijd om de vreemde Amish te bestuderen.
Dit vreemde volk heeft een lange en woelige geschiedenis achter zich die begint rond 1693 in Zwitserland.
Onenigheid binnen de Mennonietengemeenschap zorgde voor een afscheiding en een uittocht van zowat de helft van hun gelovigen. Het verhaal van de Amish is begonnen.
Hun tocht naar het beloofde land zal hun langsheen de Rijnvallei, Duitsland en Nederland voeren tot de lokroep van Noord-Amerika te sterk wordt.
Grote groepen zullen tijdelijk hun thuis vinden in Duitsland en Nederland alvorens ook zij de overtocht wagen.
Het vreemde taaltje van de Amish is dan ook een mengeling van een Zwitsers dialect, Duits en Nederlands.
Veel van de Amish dragen een bril, hebben slechte tanden en zijn ronduit lelijk.
In tegenstelling tot het paard dat dankzij hen heeft overleefd, is hier wel sprake van inteelt. Een huwelijk buiten de gemeenschap is hoogst ongewoon.
Getrouwde mannen hebben een baard, vrijgezellen niet. Hoe langer de baard, hoe langer het huwelijk reeds standhoudt. Bij sommige jonggehuwde mannen zorgt een zwakke baardgroei en het verbod om te scheren voor een walgelijk donsachtig aanhangsel.
De vrouwen lopen er als een Zeeuws meisje bij, vroom en verlegen als een pas gevormde non.
Maar het strenge geloof van de Amish is ook schijnheilig.
Het verbod op een echte verbinding met de buitenwereld, maakt telefoon- of elektriciteitsdraden onmogelijk.
Slimmerds schaffen zich een GSM aan die in de auto wordt gelegd. Zo is er geen telefoon in huis en de voice mail zorgt ervoor dat ze nooit echt telefoneren.
Zonnecellen op het dak maken net zo goed stroom.
Omdat het bezit van een wagen verboden is, staan alle vierwielers op naam van een bevriend Amerikaan die in veel gevallen ook als chauffeur dienst doet.
De Amish zijn harde werkers en staan vandaag financieel erg sterk.
De weigering om voorbehoedsmiddelen te gebruiken, zorgt voor een enorme bevolkingsaangroei.
Het niet gebruiken van moderne machines is redelijk dubbelzinnig bij de verschillende Amish gemeenschappen. Hier en daar worden tractors toegelaten mits de rubberen banden zonder lucht rondom de metalen wielen worden gelegd. Lucht verhoogt immers het comfort en dat kan niet.
De tractoren worden bestuurt door de jongere Amish die nog niet gedoopt zijn.
Voor die leeftijd zijn alle zonden toegestaan en vermits iedereen zelf beslist wanneer hij wordt gedoopt, kan dat losbandige leven behoorlijk lang duren.
Vanaf het doopsel is er veel opnieuw taboe.
De angst om uit de gemeenschap gestoten te worden, maakt dat de meeste jongeren toch toestemmen in het doopsel.
De veilingmeester brabbelt in één of ander koeterwaals onbegrijpbare cijfers en getallen.
Ik durf nauwelijks de handen te bewegen uit angst een dikke ton wegende Belgian in de nek gedraaid te krijgen.
Elke drie minuten worden hier vijf paarden verkocht. Er wordt hier kwistig met dollars gesjoemeld en dat zal zo doorgaan tot morgenvroeg vier uur in de morgen.
Hier sta ik dan in het verre Amerika naar een verkoop van Vlaamse paarden te kijken, nota bene het paardenras met het grootste stamboek van gans Amerika.
Per jaar komen er 4 tot 5.000 Belgians bij.
Naast mij staat Marc Renders te glunderen.
Hij kan er niet genoeg van krijgen, loopt nogmaals door het doolhof van de stallen achter de verkoopzaal en wijst me telkens op één of ander schitterend viervoetig exemplaar.
De meeste paarden veranderen van eigenaar voor zo'n 2 tot 4.000 dollar.
Achter de stallen wordt een "pullingcontest" georganiseerd.
Twee Belgians zijn in staat om vijf ton stenen in een slede met platte bodem voort te sleuren.
Veel Belgians worden dan ook gebruikt als boomslepers in het bos. Anderen trekken zware ploegen of dorsmachines voor het oogsten van de maïs. Dankzij het gebruik van paarden, blijft de grond vruchtbaarder. Zware tractors drukken de grond samen en verstikken de bodem.
Dit jaar koopt Marc Renders geen paarden in Topeka.
De kweek van zijn eigen merries in België loopt goed.
Het Vlaamse paard is opnieuw in België. Renders kan tevreden zijn.
Maar Marc is ook boos.
Tot '93 werd er veel over het verdwenen Vlaamse paard geschreven.
Toen de eerste hengst terug in het land was, bestond het Vlaamse ras plots niet meer en werd het afgedaan als een waanidee van Flaminganten.
De geschiedenis herhaalt zich. Marc Renders probeert een deel van het Belgisch patrimonium terug te halen wat 110 jaar geleden stomweg is verloren gegaan. Maar nu ook weer proberen tegenstanders het Vlaamse paard dood te zwijgen.
Wat eigenlijk een heroïsche daad is, wordt aanzien als een stunt van het Vlaams Blok.
Er is weinig veranderd in ons land. Zelfs het Vlaamse paard ziet eruit als 100 jaar geleden. Gelukkig maar...
Wie zelf een paard wil aanschaffen of meer informatie over het Vlaamse paard wenst, kan terecht bij Marc Renders, secretaris VPS (Vlaamse Paard Stamboekvereniging), Spreet 20 te Lier,
Tel: 03/4822338, Fax: 03/482.44.93.
Voor de verscheping, overvliegen en inklaren van een aangekocht paard kan je ook contact opnemen met specialist ter zake Philip van Kapellen, EHS (European Horse Service), Sylvain Dupuisstraat 60 te Knokke, tel: 050/62.62.47.
Begin juli kan je eventueel mee naar de Progress Days in Amerika, een machtige demonstratie van paarden en machines.
Verdere Info: Internet: www. Belgian corp.com, Belgian Draft Horse Corparation of America, P.O. Box 335 Wabash; Indiana 46992, Tel/Fax: 219/563-3205
Wij van Bussiness vlogen met Iberia naar Chicago.
Aan de luchthaven hebben alle grote verhuurfirma's een kantoor, bussen zijn ingelegd vanaf de verschillende aankomsthallen.
Vanuit de luchthaven volg je Highway 90/94 richting South ofte Indiana. Alles staat goed aangegeven.
De Chicago Skyway loopt verder langs de kust tot voorbij South Bend.
Daar neem je richting Elkhart/Goshen. Topeka ligt iets verder.
Reken zeker op een drietal uur vanuit de luchthaven en let op je snelheid.
Tekst en foto's: Erik Tanghe